Bu makalemizde siz değerli okurlarımıza katatoni nedir veya katatonik nedir sorusunun cevabını bulmaya çalışacağız. Ayrıca katatoni tedavisi ve belirtileri neler olduğunu anlatmaya çalışacağız.
Katatoni Ne Demek
İlk kez Kar Ludwıg Kahlbaum tarafından tanımlanan katatoni, motor ( hareket ) sistemi ile ilgili bir takım belirtileri içermektedir. Kaslarda ileri derecede katılığa sebep olan balmumu arazı ve posturing hastalığın en önemli belirtilerindendir. Katatonik nedir sorusunun cevabı ise, bu hastalığa yakalanan kişilere verilen addır. Katatonik hastalara pasif olarak verilen pozisyonda kalmaları hastalığın tipik belirtisidir.
Katatoninin Nedenleri
Bu rahatsızlık bazı şizofreni türlerinde görülmekte olup, bu tür rahatsızlığı olanlara da katatonik şizofreni denilmektedir. Ayrıca diğer psikiyatrik rahatsızlıklarda, enfeksiyonel bazı hastalıklarda, metabolik rahatsızlıklarda ve bazı beyin hastalıklarında da görüldüğü tespit edilmiştir. Bu rahatsızlıkların dışında, nörolojik ve serebrovasküler hastalıklar, tümörler, ilaçlar, zehirlenmeler ve B12 vitamini eksikliği bu rahatsızlığın nedenlerinden sayılmaktadır. Katatoni nedenlerinin bilinmesi, katatoni tedavisi ve hastalığın ilerlemesinin planlanması açısından oldukça büyük önem taşımaktadır.
Katatoninin Özellikleri ve Belirtileri Nelerdir?
Günümüzde katatoni iki ana grupta ve bunlara bağlı olarak birçok alt grupta incelemek mümkündür.
Katatoninin belirtilerini;
- Balmumu esnekliği: Hastanın gözleri açıktır uyanık gözükür fakat istemli hareket edemez.
- Mutizm: Yapısal bozukluk olmamasına rağmen hasta konuşamaz.
- Negativizm: Hasta verilen komutlara cevap vermez ya da istenilen şeylere karşı direnç gösterir.
- Manyerizm: Amaca göre yapılan hareketleri anlamsız bir şekilde defalarca tekrarlanması
- Ekopraksi: Hastanın kendisinden istenmediği halde başkalarının yaptıklarını taklit etmesi
- Stereotipi: Belli bazı fiziksel hareketlerin ve konuşmaların sürekli olarak tekrarlanması
- Ekokali: Hastadan yapması istenmediği durumlarda karşısındakinin konuşmalarını anlmasız bir şekilde taklit etmesi ve tekrarlaması
- Grimas: Özellikle yüz ve ağız çevresinde garip jest ve mimiklerin ortaya çıkması
- Ajitasyon: Anksiyeti ile beraber dış uyaranlardan etkilenmeyen motor huzursuzluk olarak sıralamak mümkün olmaktadır.
Katatoni Tedavisi
Katatonik ne demek sorusunun cevabına göre tedavinin önemi erken tanı ile ortaya çıkmaktadır. Katatoni temel tedavisi, hastalığın belirtilerine ve altında gelişen psikiyatrik bozukluk veya tıbbi durumların tedavisine göre şekillenmektedir. Bazı hastalarda katatoni, hayatı tehdit edici ve ağır bir şekilde gelişebilmektedir. Bu yüzden hızlı, erken ve doğru tanı uygun tedavi için büyük önem taşımaktadır. Tedavide; elektrokonvulsif terapi, ilaç tedavileri gibi yöntemlerin uygulandığı bilinmektedir.
Katatoni rahatsızlığı olan kişilerde, besinsiz kalma, aspirasyon pnömonisi, dehidratasyon, dekübiüs ülseri gibi riskler söz konusu olmaktadır. Kas yıkılması, myloglobin salınımı sonucu böbrek yetmezliği, medikal komplikasyonlar ve ölüm açısından da büyük risk taşımaktadır.
