Bu gün septizim konusunu anlatamaya çalışacağız. Öncelikli olarak septizim nedir ve septizim filozofları kimlerdir soruların cevabını bulmaya çalışacağız. Ayrıca septizim ne demek olduğunu detaylı bir şekilde sizlere anlatmaya çalışacağız.
Septisizm Nedir?
Septisizm nedir sorusuna verilecek olan en kısa yanıt kuşkuculuktur. Bir felsefi görüş olarak septisimin kökeni ilkçağlara dayansa da Ortaçağ ve modern dönemde de bu fikrin izlerine rastlanabilir. Septisizm genel geçer ve kesin bir bilgiden kuşku duymak demektir. Kuşkuculuğun temel ilkesi kuşku duymaktır. Bilginin mümkün olup olmadığı, ahlak ya da gerçeklik gibi sorular konusunda kuşku duyan düşünürler septik ya da kuşkucu olarak adlandırılır.
Septisizm Ne Demek?
Septisizm ne demek sorusuna biraz daha açıklık getirmek için şöyle söylenebilir. Septisizm öncelikle görecelilikle ilgilenir. Bilginin ya da gerçekliğin herkesin farklı algısına göre değişeceği iddiasındadır. Yani gerçekliği bütün insanların aynı şekilde algılaması ve bilmesi mümkün değildir. Herkesin algısına göre değişen bir gerçeklik vardır. Ama bu durum da gerçekliğin göreceli olması gibi bir sonuca yol açtığı için yanıltıcıdır. Septisizm filozofları denince akla gelen ilk isimlerden olan Protogoras’a göre insan bilinebilecek olan ya da var olan her şeyin ölçüsüdür.
İnsanın Her Şeyin Ölçüsü Olması
Yani gerçekliği algılaması ve bilmesi konusunda her insan farklı bir ölçüyü temsil eder. Herkes gerçek olanı farklı şekilde bilir ve algılar. Bu durumda bütün insanlar için ortak bir gerçeklik olduğunu söyleyemeyiz. Olsa bile insanın bunu bilmesi mümkün değildir.
İnsanlar gerçekliği farklı şekilde bildikleri için de birbiriyle paylaşamazlar. Bu noktada yine İlkçağ septik düşünürlerinden Gorgias noktayı koymuştur. Gerçekliğin diye bir şeyin olmadığını, olsa da bilinemeyeceğini, bilinse bile bir başkasına anlatılmasının mümkün olmadığını belirtmiştir.
Felsefe ve Septisizm
Septisizm her zaman felsefe için bir tehlike olarak kabul edilir. Çünkü felsefe kesin ve gerçek olanın peşindedir. Bunun mümkün olmadığını söyleyen septisizm ise felsefenin temellerini sarsan bir düşünce akımı olarak kabul edilir.
İlkçağdan beri büyük filozoflar arasında sayılan isimler septisizmi bir tehlike olarak düşünmüş ve gerçek bir felsefi düşünce olarak kabul etmemişlerdir. Mesela Socrates ve Platon’a göre septik düşünürler felsefenin yüz karasıdır. Ama buna rağmen septisizm de her zaman bir felsefi düşünce olarak varlığını sürdürmüştür.
Modern Felsefe ve Septisizm
Modern felsefe deyince akla ilk gelen özne temelli bir felsefedir. Öznenin bilme kapasitesini sarsan ve modern septiklerin ilki olarak kabul edilebilecek olan isim ise Hume’dur. Ama Hume ve genel olarak septiklerin sorduğu soru her zaman mühim bir sorudur. Sınırlı kapasitesi olan ve sonlu bir varlık olan insan sonsuz gerçeklik ve bilgi alemini nasıl kavrayabilir. Daha sonra Kant bu soru üzerine çok düşünür ve meşru ve kesin bilginin temellerini tekrar sağlamlaştırmaya çalışır.
Yakın dönem felsefenin septikleri ise postmodernizm akımının temsilcileri olarak kabul edilebilir. Onlar da bilginin göreceliliği ve mümkünatı konusunda kuşkucudur Ama yine de felsefe her zaman kesin bilginin peşindedir. Hem felsefe hem de septisizm her zaman varlığını sürdürmektedir.
