Bu makalemizde siz değerli okurlarımıza tıbbi terminoloji nedir sorusunu cevabını bulmaya çalışacağız. Ayrıca tıbbi terminoloji tarihi ve tıbbi terminoloji terimleri neler olduğundan bahsetmeye çalışacağız.
Tıbbi Terminoloji Nedir?
Tıbbi terminoloji nedir sorusu ile devam edecek olursak. Tıbbi terminoloji, tıp bilim alanına ait terimleri araştıran bir bilim dalıdır. Tıbbi terminoloji, vücudun organlarını, bu organların işlevleri ve fonksiyonlarını, hastalıkları-tedavilerini, teşhisleri, medikal araç-gereçleri ve ölçümleri ve bunların kavramsal halini elen alan bilim dalıdır.
Tıbbı Terminoloji Tarihi
Bir meslekle veya sanat alanıyla ilgili özel bir anlama sahip olan kelimeler terim anlamını alırlar. Terimler birçok alanda kullanılırlar. Terimler üzerinde çalışan bilim dalına da günümüzde terminoloji denilir. Terminoloji bilimi de kendi içinde meslek gruplarına bağlı olarak çeşitli alanlara ayrılır. Terminolojinin tıp dünyasındaki terimlerle ilgilenen alanına tıbbi terminoloji denilir. Tıp alanında büyük bir alana sahip olan tıbbi terminoloji tarihi oldukça eski olan bir bilim dalıdır. Tıbbi terminolojinin tarihi eski Mısır’a kadar dayanır. Milattan önce 5. yüzyıl ve milattan sonra 3. yüzyıl arasında kullanılanı tıbbı terimler genel de Grekçe yani Yunan kökenlidir.
Tıbbi Terimlerin Latinceleşmesi
Tıbbi terminolojinin asıl konusunu ilgilendiren terimler tıbbı terimlerdir. Yunan kökenli tıbbi terimler Roma İmparatorluğu’nun devreye girmesiyle tıbbi terimlerde Latince’ye dönüşümler görülmüştür. Ancak her kelimenin bir karşılığı bulunamadığı için kelimeler üzerinde değişiklikler yapılarak terimler Latinceleştirilmiştir.
Sonraki dönemlerde de bu Latince terimler yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmış ana dil olarak Latince kabul edilmiştir. Bunda Latince’nin farklı kelimeler türetmeye uygun bir dil olması etkili olmuştur. Bunun dışında Latince’den etkilenip kelimeler türetilen farklı dillerde vardır.
Bu dillerden bazılar şunlardır;
- Türkçe
- Fransızca
- İspanyolca
- Portekizce
- Almanca
Bu diller Latince kökenli tıbbi terimleri alarak yeni kelimeler türetmişlerdir.
Tıbbi Terminoloji ve Tıp Terimlerinin Gelişimi
Tıbbi terminoloji ve tıp terimlerinin gelişmesi aynı zamanda yeni terimlerini türetilmesinde bilim insanlarının etkisi büyüktür. Doktor olan bilim insanları tıbbi terminolojiye birçok terim kazandırmıştır.
Bu konuda etkili olan bilim adamları şunlardır;
- Hipokrat
- Aristotales
- Yunanlı Galen genel olarak Grekçe yani Yunan dilini kullanan bu bilim insanlarının dönemlerinde kullandıkları birçok terim günümüze kadar gelip kullanılmaya devam etmektedir.
Tıbbi Terminoloji Terimleri
Tıp alanında birçok bölüm bulunmaktadır ve bu bölümler içinde tıbbi terminoloji terimlerini ilk ortaya koyan bölüm ise anatomi olmuştur. Tıp alanında en çok terim üretilmesini sağlayan da yine anatomi olmuştur. Bu alanda ortaya çıkan terimler 1895 yılında kitaplaştırılmış ve günümüze kadar kullanılmaya devam etmiştir. Anatomi dışında tıbbın diğer alanlarını ilgilendiren farklı terimleri bulunmaktadır. Tıbbi terimlerle ilgilenen tıbbi terminoloji bilim dalı hala günümüzde ilerlemesin devam etmektedir. Gelişen teknolojiye bağlı olarak tıp alanı da gelişmekte ve bu gelişim tıp alanında ortaya yeni terimler çıkmasını sağlamaktadır.
Bu terimlere Tıp Terimleri ya da Tıbbi Terimler adı verilmektedir. Bu terimlerin kökeni Latince ve Grekçe’dir. Tıp öğrencileri için Latince-Türkçe Tıbbi Terimler sözlüğü bulunmaktadır. Bu öğrenciler terimlerin Latince okunuş ve telaffuzunu öğrenmek için ders kitaplarından yardım almaktadırlar. Tüm tıbbi kavramların kendine özgün bir terimi bulunmaktadır. İnternet üzerinde Tıbbi terimlerin neredeyse hepsinin kelime ve terim anlamlarının bulunduğu siteler bulunmaktadır.
Türkiye’de Tıbbi Terminoloji
Türkiye’de tıbbi terminoloji bilim dalını ilgilendiren tıbbi terimleri kullanmaktadır. Türkiye’nin Latin alfabesine geçmeden önce tıp alanında kullandığı terimler Arapça ve Farsça gibi dillerde olurken Latin alfabesi ile Latince diller yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bazı kelimelerde Türkçeye çevrilmiştir. Ancak kelimelerin Türkçede tam karşılığı olmadığı durumlarda ortaya telaffuz farklılıkları çıkmaktadır. Bunun dışında günümüzde İngilizcenin yaygın kullanılan bir dil olmasının etkisiyle ortaya çıkan tıp terimleri İngilizce olmaktadır. Bu da kelimelerin farklı dillere çevrilişleri sırasında ortaya farklı anlamların çıkmasına neden olmaktadır. Bu nedenle de tıbbi terminoloji bilim dalıyla ilgilenen kişilerin amacı bu alan için ortak bir dil bulup her yerde aynı anlama gelen ifadelerin kullanılmasını sağlamaktır.
