Bu günkü yazımızda totoloji konusunu anlatmaya çalışacağız. Öncelikli olarak totoloji nedir ve toloji tarihi hakkında bilgiler vermeye çalışacağız. Ayırca totoloji ne demek ayrıntılı bir şekilde anlatmaya çalışacağız.
Totoloji Nedir
Öncelikli olarak totoloji nedir sorusuna kısa ve öz bir cevap verecek olursak; bir bileşik önermenin, kendisini oluşturan her ‘değili’ için her daim doğru olan sonucu vermesi durumudur. Daima yanlış oluyorsa, sonuç totoloji olmaktan çıkıp çelişki olarak kabul edilmektedir. Bir şeyi kendi kaplamıyla ifade eden tanımlardır. Bu tarz tanımlar sonuç olarak yeni bir bilgi vermez.
Totolojiler yalnızca belirli bir bağlam dahilinde öznenin düşüncesi hakkında bilgi verir. Tanım bağlamında totoloji ne demek diye soracak olursak bu tanımı, önerme mantığındaki cümleler, önermesel mantığın cümlelerine nazaran farklı olan niceleyiciler içerebilir tarzında bir cümleyle anlatabiliriz. Önermesel mantıkta, bir totoloji ile mantıksal açıdan geçerli olan bir formül arasında herhangi bir ayrım bulunmamaktadır.
Yükümlülük mantığı bendinde, pek çok yazar, totolojik mantığın bir totoloji alarak ve her bir önermesel değişkeni birinci dereceden bir formül vasıtasıyla (bir formül bir önermesel değişkene denk gelecek şekilde) biteviye olarak değiştirerek elde edilebilecek bir cümle babında totolojiyi tanımlar. Tüm bu formüllerin kümes, yüklem mantığının mantıksal olarak geçerli sayılan cümlelerin kümesinin doğru bir altkümesidir. (Bu, her bir modelde doğru olan cümlelerdir.)
Klasik mantıkta, tutarsız olmadığı takdirde reddedilemeyecek derecede açık ifade anlamına gelmektedir. Sembolik mantıkta da her bir girdi için çıkan sonuç doğru ise o ifade totolojiktir.
Totoloji Teriminin Kullanım Şekli
Totoloji teriminin üç temel kullanım şekli vardır.
1. Mantık alanında totoloji; mantıki biçimi sebebiyle her daim doğru olan bir ifade olarak tanımlanmaktadır.
2. Retorik bazında totoloji; bir sözün gereksiz, herhangi bir ek bilgi kapsamayan şekilde tekrar kullanımı olarak tanımlanmaktadır.
3. Truizm; tartışmaya hiçbir şey katmayan çok açık bir iddia, söylem.
Totoloji Tarihi
Totoloji tarihi ne geldiğimizde ise. Totoloji terimi, antik Yunan medeniyeti tarafından, sadece aynı şeyi iki kez tekrarlayarak, haklı olduğu iddiasında bulunulan ifadeyi, retorik totolojiler için halen kullanılmakta olan aşağılayıcı bir anlamı tarif etmek amacıyla kullanılmıştır. 1800-1940 tarihleri arasında kelime mantıkta yepyeni bir anlam kazandı ve başlangıç aşamasında sahip olduğu bu aşağılayıcı çağrışımlar olmaksızın belirli bir önermesel formül cinsini belirtmek için mantıkta kullanılmaktadır.
Bu makalemizde totoloji ne demek ve totoloji tarihi konularını anlatmaya çalıştık Ayrıca totoloji terimi üzerinde bilgilendirmeler yaptık.
